تجهیزات مشعل های گازسوز
در سیستم‌هایی که وظیفه گرم کردن یک فضا یا یک ماده معین را بر عهده دارند، دستگاهی باید وجود داشته باشد که سوخت را بسوزاند و از این طریق انرژی و حرارت مورد نیاز را تأمین کند. مشعلها چنین ادواتی هستند. در موتورخانه‌ها ( برای مثال در موتور احتراق بویلر ) به کرات استفاده از این تجهیزات دیده می‌شود. در این حالت مشعل از طریق مصرف سوخت شعله به وجود می‌آورد و حرارت و گرمای ایجاد شده را به فضای مورد نظر سیستم هدایت می‌کند. بدون این دستگاه عملاً موتورخانه قادر به خدمت رسانی نخواهد بود، پس حضور آن به عنوان یک قطعه حیاتی غیر قابل بحث است.
دانستن اجزای تشکیل دهنده و تجهیزات مرتبط به یک محصول می‌تواند اثر قابل توجهی در شناخت نحوه عملکرد آن و در نتیجه، پایین آوردن هزینه‌های تعمیر و نگهداری باشد. چون حالا دیگر می‌دانید بسته به اجزای موجود، چه کارهایی را بهتر است انجام بدهید و از انجام چه کارهایی هم باید پرهیز کنید. به همین دلیل، در این مطلب به طور خلاصه اجزا و تجهیزات این دستگاه را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا بتوانید هرچه بیشتر در این زمینه اطلاعات کسب کنید. نخستین گام با بررسی اجمالی مدل گازسوز که در اینجا محل تمرکز ماست، برداشته می‌شود.
فهرست مطالب:
- اجزای سیستم سوخت رسانی مشعلهای گازی
- مشعلهای گازی چه تجهیزاتی دارند؟
اجزای سیستم سوخت رسانی مشعل گازی
این تجهیزات گونه ای از مشعلها به شمار می‌روند که با ترکیب هوا، حرارت و سوخت فرآیند احتراق را برای سوزاندن سوخت و در نتیجه تولید انرژی عهده دار می‌شوند. در این مدل‌ها سوخت مد نظر گاز شهری است که در اکثر نقاط دارای دسترسی به آن، امکان راه اندازی این دستگاه هم وجود دارد.
فرآیند این کار با گذشتن گاز از فیلتر و ترکیب با هوا آغاز می‌شود. شیر برقی میزان عبور گاز را کنترل می‌کند تا مشکلی پیش نیاید و در کنار آن، هوا از یک مسیر مجزا تأمین می‌شود. تأمین کننده این هوا می‌تواند دمنده باشد که دستگاه را به زیرشاخه مشعلهای دمنده بدل می‌کند. با افزودن جرقه به کمک جرقه زن می‌توان ایجاد شعله را مشاهده نمود و حرارت یا انرژی مد نظر تولید می‌گردد. لازم به ذکر است که نمونه‌های گازسوز در مقایسه با انواع گازوئیل سوز ایمنی کمتری دارند و بیشتر دچر حادثه می‌شوند که به شدت شعله ور شدن گاز طبیعی بازمی‌گردد.
مشعل گازی دارای اجزا و تجهیزات متعددی است که شناخت آنها همان شناخت کل دستگاه است. پس در ادامه به آنها می‌پردازیم.
مشعل های گازسوز چه تجهیزاتی دارند؟
ساختار این دستگاه که از تجهیزات و دستگاه های گرمایشی به شمار می رود، به سه زیر سیستم اصلی تقسیم بندی می‌شود:
- سوخت رسانی
- هوا رسانی
- کنترل (که کار ایجاد جرقه را هم بر عهده می‌گیرد)
بر این اساس با قطعات و تجهیزات متعددی در هر کدام از این سیستم‌ها روبرو هستیم.
سوخت رسانی در این مدل‌ها با خطرات خاص خود روبروست که همان طور که گفتیم، به خاطر سهولت بسیار زیاد شعله ور شدن گاز طبیعی است. در این سیستم هرچه با ظرفیت بیشتری روبرو باشیم قاعدتا نیاز به تجهیزات بیشتری نیز مطرح می‌شود، با این وجود معمول ترین اجزا عبارتند از:
- شیر برقی: این شیر دارای یک بوبین است که با ورود برق به آن، دریچه را باز کرده و گاز را وارد فضای احتراق می‌کند. گرچه ورودی آن به گونه ای طراحی شده است که به آرامی باز شود تا با هجوم گاز روبرو نشویم، اما در هنگام بسته شدن سرعت انجام فرآیند فوق العاده سریعتر است که توجیه ایمنی دارد. در مدل‌هایی که ظرفیت بالاتری دارند می‌توان از دو بوبین استفاده نمود که با عنوان شیر برقی دو مرحله ای شناخته می‌شود.
- نازل گاز: این قسمت اغلب در نمونه‌های کوچکتر با دقت کمتری ساخته می‌شود، به خصوص چون ابعاد آن در مقایسه با مدل‌های گازوئیل سوز نیز کمتر است. گرچه آن را یکی از پارامترهای مهم این دستگاه‌ها به حساب نمی‌آورند، اما به خصوص در ظرفیت‌های بالا باید طراحی آن مورد توجه قرار بگیرد.
- شیر برقی کمکی یا تک ضرب: قبل از شیر اصلی قرار گرفته و وظیفه آن جلوگیری از نشتی گاز در زمانی است که با خرابی شیر اصلی روبرو می‌شوید.
- نشت یاب: بین دو شیر اصلی و کمکی نصب شده و قبل از هر بار باز شدن این دو قطعه، نشتی آنها را چک می‌کند. اگر با نشتی روبرو باشید این قسمت آن را اعلام کرده و اجازه روشن شدن را نمی‌دهد. نشت یاب به صورت اختصاصی تنظیم می‌شود و تحت فرمان سیستم کنترل نیست.
- فیلتر گاز: برای جلوگیری از ورود اجسام و ذرات خارجی مانند پلیسه‌های آهنی به سیستم استفاده می‌شود و قبل از شیرهای برقی قرار می‌گیرد.
- رگولاتور (شیر فشار شکن): در مدل‌هایی با ظرفیت بالا به کار می‌رود تا فشار گاز به حد استاندارد عملکرد دیگر قطعات برسد.
- لوله آتش: عملاً حکم محل رخ دادن احتراق را دارد و جایی است که سوخت و اکسیژن با هم ترکیب شده و در معرض جرقه قرار می‌گیرند. یکی از مهمترین قسمت‌های این ادوات به شمار می‌رود و کیفیت آن می‌تواند تعیین کننده کیفیت کل دستگاه باشد.
- جرقه زن: یک ترانس با ولتاژ خروجی خدوداً 1000 ولت (در نمونه‌های کوچکتر) بخش اصلی آن را تشکیل می‌دهد و خروجی آن به الکترودهای جرقه کنار نازل سوخت وصل می‌شود. عملکرد آنها کمتر از 30 ثانیه طول می‌کشد و بیشتر از این فشار آوردن باعث صدمات جدی به دستگاه می‌شود.
هوا رسانی همان طور که از نامش مشخص است، هوای مورد نیاز برای احتراق را تأمین می‌کند که به طور خلاصه شامل این قطعات است:
- الکتروموتور: چرخش پروانه برای جریان دادن به هوا و ورود آن به سیستم بر عهده این قسمت است.
- پروانه: فشار مثبت و جریان هوا به کمک آن فراهم می‌شود و عملکرد بهینه آن فوق العاده برای این محصول مهم است. معمولاً در سه مدل تیغه به سمت جلو، تیغه به سمت عقب و شعاعی در بازار یافت می‌شود.
- حلزونی (محفظه فن): فضای در بر دارنده پروانه برای انتقال هوا به شمار می‌رود که به شکل حلزونی ساخته می‌شود.
سیستم کنترل در نهایت به عنوان مغز عملیاتی وارد عمل می‌شود و وظیفه مدیریت فرآیند احتراق را بر عهده می‌گیرد. این کار به کمک تولید جریان های میکروآمپری و ارسال و دریافت آن بین تجهیزات این سیستم انجام می‌شود. در این سیستم با این تجهیزات روبرو هستیم:
- کنترلر (رله): یکی از مهمترین اجزای مشعلها به شمار می‌رود که بدون آن عملکرد کل سیستم زیر سوال می‌رود. در مدل‌های کم ظرفیت قیمت آنها اندک است، اما در مدل‌های با ظرفیت بسیار بالا بعضاً با تفاوت قیمت شدیدی هم روبرو می‌شوید.
- پرشر سوئیچ: تعیین کننده حداقل فشار گاز یا هوای ورودی است و اگر این فشار از حد معینی کمتر شود، پرشر سوئیچ دستگاه را خاموش می‌کند. یک سوئیچ در مسیر تأمین گاز و یک سوئیچ دیگر در مسیر تأمین هوا نصب می‌شود.
نتیجه گیری:
در این محتوا به بررسی اجمالی تمامی تجهیزاتی پرداختیم که در زیرسیستم‌های مختلف مشعل گازسوز ( شامل سوخت رسانی، هوا رسانی و کنترل ) استفاده می‌شوند. بحث بر سر اینکه هر کدام از آنها چه کاربردی دارند و چگونه استفاده می‌شوند خود مطلب جداگانه ای می‌طلبد و در اینجا فرصت پرداختن به آن را نداریم. با این وجود، معرفی این قطعات در صورتی که اندک اطلاعاتی از هر کدام داشته باشید می‌توانید به شما برای شناخت نحوه عملکرد سیستم و چگونگی کار با آن کمک شایانی کند که می‌تواند کاهش دهنده قابل توجه هزینه‌های تعمیر و نگهداری باشد.