انواع فن کویل و نحوه عملکرد آنها
انواع فن کویل و نحوه عملکرد آنها

فن کویلها یکی از پرکاربردترین دستگاه های تهویه مطبوع در بازار هستند که در صدها مدل با ظرفیت ها و ویژگی های عملکردی متفاوت یافت می شوند. گرچه به خودی خود این تجهیزات می توانند یک جریان هوای یکنواخت و ملایم را در محیط به وجود آورند، اما اغلب طراحان سیستم های تهویه آنها را به عنوان یونیت های مکمل چیلر، موتورخانه، هواساز و دیگر سیستم های بزرگ در ساختمان هایی با مساحت و تعداد اتاق بالا می دانند. این فرض به خاطر نحوه عملکرد آنهاست که در ادامه به انواع فن کویل‌ و نحوه عملکرد آنها می پردازیم.

فهرست مطالب:

  1. نحوه عملکرد فن کویلها
  2. دسته بندی انواع فن کویلها
  3. فن کویلها بر اساس نحوه کارکرد
  4. فن کویلها بر اساس نحوه نصب
  5. مزایا و معایب استفاده از فن کویلها

نحوه عملکرد فن کویل‌ها

ساختار این ادوات در تمامی دسته بندی های آنها تقریباً یکسان بوده و شامل همکاری یک فن و یک مجموعه کویل است. یک شیر برقی در ورودی کویل ها قرار داشته و جریان آب ورودی را کنترل می کند. ترموستات نیز دور فن مد نظر را حت کنترل نگه می دارد. آب ورودی ( که می تواند بسته به نیاز محیط سرد یا گرم باشد ) با عبور از شیر وارد کویل می شود و در لوله های مسی پخش می شود. گرما یا سرمای ناشی از حضور این آب به سرعت دمای کویل را تحت تأثیر قرار می دهد و تنها در عرض چند دقیقه با یک منبع سرمایش یا گرمایش کامل روبرو می شوید. اما چطور این اختلاف دما در فضای ساختمان اعمال می شود؟ این کار بر عهده فن قرار گرفته است.
با رسیدن دمای لوله های مسی به حد مد نظر، فن وارد عمل شده و هوای محیط را به داخل می کشد. هوای مکیده شده در تماس با سطح کویل، سرد یا گرم می شود و سپس به سمت بیرون دستگاه و فضای ساختمان هدایت می گردد. با خروج این هوا با دمای تغییر یافته از سمت دیگر دستگاه، می توان دمای هوای محیط را تغییر داد و بسته به اینکه چه نیازی دارید، گرمایش یا سرمایش را تأمین نمود.
در ادامه به بررسی دسته بندی های اصلی این ادوات و مزایا و معایب اصلی آنها می پردازیم.

نحوه عملکرد فن کویل‌ها

دسته بندی های انواع فن کویل

برای دسته بندی انواع فن کویلهای موجود در بازار دو روش پیشنهاد شده است: روش اول بر اساس اینکه این تجهیزات چگونه وظیفه خود را انجام می دهند آنها را تقسیم بندی می کند و روش دوم به نحوه نصب و محل قرارگیری آنها در یک ساختمان می پردازد. بدیهی است بسته به شرایط ساختمانی که دارید همه این نکات مهم هستند و بنابراین نباید آنها را نادیده بگیرید.
از نظر چگونگی کارکرد این ادوات به دو دسته تقسیم می شوند:

  1. تک لوله
  2. دو لوله
  3.  چهار لوله

و از نظر نحوه نصب سه دسته مجزا داریم:

  1.  زمینی
  2.  سقفی
  3.  دیواری

در ادامه به طور مختصر هر دو دسته بندی را با هم بررسی می کنیم.

فن کویل‌ ها بر اساس نحوه کارکرد

همان طور که گفتیم، بر اساس نحوه کارکرد با سه دسته تک لوله، دو لوله و چهار لوله روبرو هستیم. مدل های تک لوله امروزه دیگر منسوخ به حساب می آیند و بعید است بتوانید مدلی بر اساس این سیستم کاری را در بازار پیدا کنید. در شکل دو لوله با یک لوله رفت و یک لوله برگشت روبرو هستیم که در فصول سرد به عنوان مسیر گرمایش و در فصول گرم به عنوان مسیر سرمایش عمل می کنند. این مدل به شدت در میان ادوات معمول در بازار شایع است و آن را به کرات می توان مشاهده نمود.
شکل چهار لوله دارای دو لوله ورودی و دو لوله خروجی است که توانایی رد و بدل کردن همزمان آب سرد و گرم را فراهم می کند. به لطف این سیستم می توانید در یک اتاق گرمایش و در اتاق دیگر سرمایش داشته باشید و در تمام فصول سال می توان عملکرد دستگاه ها را شخصی سازی نمود. نیازی به گفتن نیست که این امر انعطاف فوق العاده ای به مدل های چهار لوله ای می بخشد، اما هزینه های راه اندازی و نگهداری به نسبت بالایی هم دارد.

فن کویل ها بر اساس نحوه نصب

سه دسته زمینی، دیواری و سقفی شاید به نظر فقط در محل نصب تفاوت داشته باشند، اما لوله کشی، اجزای داخلی و نحوه آرایش قطعات آنها کاملاً با هم فرق دارد که می تواند باعث گوناگونی ظرفیت عملکردشان هم بشود. گفتنی است که هر کدام از آنها می توانند زیردسته های خاص خود را هم داشته باشند، مانند نمونه های سقفی که به دو دسته توکار و کاستی تقسیم می شوند.
مدل های زمینی اغلب سنگین تر هستند، هوا را از زیر بدنه به داخل مکیده و به طور عمودی یا افقی به فضای داخل اتاق می دمند. طراحی آنها اغلب فضای کار بیشتری به تولیدکنندگان می دهد و با بدنه های شکیل و جذابی در بازار روبرو می شوید. مدل های دیواری ارتباط بسیار نزدیکی با همتایان زمینی خود دارند و در واقع بسیاری از آنها به شکلی طراحی می شوند که بتوانید روی زمین هم نصبشان کنید. در نهایت، مدل های سقفی را داریم که به شدت در میان هتل دارها، دفاتر اداری و بیمارستان ها طرفدار دارند. مزیت اصلی آنها صدای کم و قرارگیری ادوات در داخل سازه است که باعث می شود جای کمتری را در داخل ساختمان اشغال کنند.

مزایا و معایب استفاده از فن کویل‌ها

در مقایسه با دیگر سیستم های تهویه مطبوع، این ادوات نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند که در صورتی که می خواهید خرید مناسبی داشته باشید، بد نیست نیم نگاهی هم به آنها بیندازیم.

  1. فن کویل‌ها فضای کمتری به نسبت گستره وسیعی از تجهیزات دیگر اشغال می کنند
  2. رابط کاربری ساده ای دارند
  3. به لطف نبود کانال کشی رفت و برگشت در هنگام آتش سوزی به تسهیل کنترل دود کمک می کنند
  4. به کمک آنها می توان دمای هر اتاق را به طور مجزا تنظیم نمود و همچنین به دلیل جدا بودن یونیت ها امکان انتقال آلودگی میان اتاق ها به حداقل می رسد. تمام این موارد آنها را به شدت برای استفاده در بیمارستان ها مناسب می کند.

با این وجود نباید از معایب به کارگیری آنها نیز غافل شویم.

  1. به خاطر نحوه نصب، نمی توانید برای تعمیر آنها را نزد تعمیرکار ببرید و باید متخصص به محل ساختمان شما مراجعه کند.
  2. فیلترهای این دستگاه ها اغلب راندمان کمی دارند، پس با فیلتراسیون ضعیفی روبرو هستید.
  3. چون این تجهیزات هوای تازه تأمین نمی کنند، تهویه هوای اتاق را بر اساس گردش دائمی هوای موجود انجام می دهند که می تواند به خصوص در فضاهای آلوده باعث تشدید آلودگی شود.
  4. در نهایت نیز لوله کشی آب به عنوان سیال تأمین کننده سرما یا گرما می تواند دردسرهای خاص خود را داشته باشد که در ادواتی مانند گرمایش از کف مشاهده نمی شود.