اندازه گیری دبی

تجهیزات اندازه گیری دبی

در بسیاری از سیستم ها، از سیالات و مایعات به عنوان اصلی ترین ماده سوختنی و یا هر فرایند دیگری استفاده می شود. اما اندازه گیری جریانی که در این سیستم ها در حال گردش و حرکت است و یا کنترل این جریان از مهم ترین مواردی است که هر کسی به دنبال آن خواهد بود.

دبی سنج ها، به عنوان یکی از مهم ترین ابزار های مورد بررسی در این موضوع شناخته خواهند شد. همانطور که همه می دانند، عموما این دبی سنج ها بر لوله ها نصب شده و شدت جریان از یک سطح مقطع مشخص در بازه زمانی خاصی را مورد ارزیابی قرار میدهند.

همانطور که گفته شد، این نوع از تجهیزات کنترلی یعنی دبی سنج ها برای اندازه گیری سرعت جریان در داخل لوله مورد استفاده قرار میگ‌یرند. اما می دانیم که این محصولات با توجه به نیاز های مهندسی و نوع سیال در جریان، تنوع بالایی را در اختیار می‌گیرند. این محصولات با نام هایی چون دبی سنج ها، فلومتر، جریان سنج، پیمانه جریان، شاخص جریان، سیال سنج وکنتور در بازار های مصرفی شناخته می شوند.

اما به طور کلی این محصولات به دو دسته بسیار کاربردی تقسیم بندی خواهند شد:

1. دبی سنج هایی که در مسیر جریان می باشند
2. دبی سنج هایی که از لوله منشعب شده اند

هد مترها یا دبی سنج ها اختلاف فشاری رایج ترین نوع وسایل اندازه گیری جریان در صنعت می باشند. مبنای محاسبه دبی در این نوع دبی سنج ها بر اساس سنجش سرعت سیال و سپس تولید سیگنالی متناسب با سرعت سیال است.

روش های اندازه گيری دبی جريان آب

1. اندازه گيری دبی جريان آب به روش وزنی: مقدار آب جريان يافته از يک منبع آب در واحد زمان بر حسب واحد وزنی اندازه گيری می شود.
2. اندازه گيری دبی جريان آب به روش حجمی: حجم آب جريان يافته از منبع آب را بر حسب واحد حجمی در زمان معين اندازه گیری کرده و سپس دبی را در واحد زمان محاسبه می شود. این روش دقيق تر از روش وزنی می باشد.

نحوه محاسبه دبی آب

همانطور که بسیاری از مهندسین در جریان هستند، دبی حجمی به طور معمول از رابطه بسیار ساده  QV = A * V  محاسبه می شود که در این معادله، در اینجا A سطح مقطع لوله و V سرعت عبور سیال خواهد بود. اما آیا عواملی وجود دارد که بر دبی در جریان لوله تاثیر گذار باشند؟ برخی از این موارد به شرح زیر خواهد بود:

1. سرعت سیال
2. ویسکوزیته
3. دانسیته سیال
4. اصطکاک سیال در تماس با لوله

چرا به دبی سنج نیاز است؟

همانطور که گفته شد به طور معمول از دبی سنج ها به منظور نظارت و کنترل دقیق جریان استفاده می شود. برخی از تجهیزات صنعتی نیازمند محاسبه دقیق مقدار و کمیت های درگیر با آن ها هستند، مانند سرو شیرهای (Servo-valve) تعبیه شده در صنایع هوا فضا. از طرف دیگر، برای برخی از کارها مانند آبیاری تاکستان ها دقتی در حدود ۵% الی ۱۰% لازم دارند، از این رو باید از یک دبی سنج یا اندازه گیر دبی دقیق بهره مند شد.

معیار های انتخاب دستگاه اندازه گیری دبی

همانطور که همه می دانند انتخاب یک اندازه گیر دبی دقیق، نیاز مند شناخت شرایطی عملیاتی و همچنین نیاز مند عملکرد تجهیزات است. اما این شرایط عملیاتی به شرح زیر خواهند بود:

• تخمین دبی حداکثر و حداقل فرآیند
• دما و فشار عملکرد

خواص فیزیکی اعم از:

• ویسکوزیته
• دانسیته
• فرسایش و خوردگی

از معیارهای دیگر انتخاب دبی سنج ها در فرآیندها توجه به ویژگی های منحصر به فرد این محصولات خواهد بود. از مهم ترین این ویژگی ها باید به موارد زیر اشاره داشت:

1. دقت
2. افت فشار
3. تکرار پذیری
4. قیمت خرید
5. هزینه نصب
6. هزینه مالکیت
7. قابلیت نگهداری
8. سهولت استفاده
9. قابل اعتماد بودن
10. محدودیت پذیری
11. حساسیت به لرزش
12. وجود اندازه های مختلف
13. قابلیت اندزه گیری دبی مایع، بخار و گاز

خرید دستگاه اندازه گیری دبی

به طور کلی تمامی محصولات و ابزار های به کار برده شده در تاسیسات ساختمانی با توجه به کاربرد هایی که دارند تنوع بالایی نیز خواهند داشت. دبی سنج ها نیز از این موضوع مستثنا نبوده و تقسیم بندی های خاصی دارند. برخی از این محصولات دبی جریان را مستقیما و بدون هیچ واسطه ای اندازه گیری و گزارش می دهند که به دبی سنج های جرمی معروف هستند.

این در حالی استکه دبی سنج های حجمی، به طور غیر مستقیم سرعت سیال را اندازه گیری خواهند کرد. اما به طور دقیق تر و با توجه به تکنولوژی به کار برده شده در تولید این محصولات می توان آن ها را به موارد زیر نیز تقسیم بندی کرد:

• دبی سنج های جابجایی مثبت (Positive Displacement Meters)
• دبی سنج های سرعتی (Velocity Meters)
• دبی سنج های جرمی (Mass Meters)
• دبی سنج های فشاری (Head Meters)