الکتروپمپ

الکترو پمپ چیست؟

پمپ‌ها امروزه در زندگی افراد نقش بسیار پر رنگی را بر عهده گرفته اند. این محصولات که در سایزها و اندازه های متفاوتی تولید و روانه بازار می شوند و در  واقع با توجه به کاربرد هایی که دارند، به دسته بندی های متنوعی تقسیم بندی می شوند و می توانند نیاز های متفاوتی را بر طرف سازند. الکتروپمپ از دو قسمت الکتروموتور و پمپ تشکیل شده که از طریق یک واسط (فلنچ) به هم متصل می شوند.

با ترکیب این مجموعه پمپ از طریق عامل محرک (الکتروموتور) جابجایی سیالات با فشاری کنترل شده را انجام می ‌دهد.

تاریخچه استفاده از الکتروپمپ

همواره انتقال و جابجایی آب از دغدغه‌ های انسان بوده و هست.در قدیم الایام انتقال آب جهت تامین آب مورد نیاز کشاورزی و در امروزه جهت زندگی‌ های شهر نشینی اهمیت یافته است. از احداث قنات، تا چاه ها با ارتفاع مختلف در نقاط مختلف شهر از ابداعات ایرانیان برای انتقال آب بوده که در سراسر دنیای امروز نیز مورد توجه قرار گرفته است. با این حال در موارد خانگی از پمپ با هدف افزایش فشار جابجایی آب در منازل مسکونی و مجتمع ها استفاده می شود. امروزه با توجه به رشد شهر نشینی و گسترش انبوه سازی، در مجتمع ‌های مسکونی به روش سنتی آبرسانی امکان پذیر نیست.

برای سیستم های آبرسانی به آپارتمان های چند طبقه از الکتروپمپ ‌های معمولی جهت جبران افت فشار استفاده می ‌شود. در مجتمع‌ های مسکونی اما، استفاده از الکتروپمپ‌ها تحت سیستم آبرسانی و به شکلی کاملا تخصصی صورت می گیرد. همچنین در مجتمع‌ های دارای واحد های متعدد به دلیل رعایت مسائل ایمنی، سیستم های اطفاء حریق ضروری است. در سایر موارد صنعتی نیز کاربرد پمپها اهمیت ویژه‌ ای دارد از جمله صنایع غذایی، پتروشیمی و …

کاربردهای الکتروپمپ

بطور کلی اشاره شده از الکتروپمپ برای جابجایی سیالات استفاده می ‌شود که این سیالات میتواند به صورت:

• جابجایی روغن
• انتقال فاضلاب در صنایع بازیافت
• سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی
• جابجایی اسید در موارد صنعتی سخت
• انتقال مایعات غلیط در صنایع سرامیک

با توجه به موارد اشاره شده می ‌توان به تنوع و گستردگی موارد استفاده الکتروپمپ پی برد. برای هریک از سیالات، استفاده از پمپ جهت همان کاربری بسیار پر اهمیت است.

انوع الکتروپمپ

پمپ ها دارای انواع و اقسامی بنا بر نوع استفاده، جنس  و نوع مایعات قابل انتقال و نوع کاربری متغییر می باشند. بر این اساس می توان به چند دسته عمومی از انواع این پمپ ها به صورت معمول و متداول نام برد:

1. الکتروپمپ سطحی

شاید پر کاربرد ترین نوع در بین پمپ های موجود در بازار به لحاظ تنوع کارکرد و سطح کاربری فروان آن می باشد.خود پمپ سطحی دارای انواع و اقسامی می باشد که به دلیل نوع کاربری در مصارف خانگی، صنعتی و کساورزی مورد تفکیک قرار گرفته اند.پمپ سطحی به طور معمول آب را از یک مخزن یا منبع ذخیره مکش نموده و با افزایش فشار در سیستم های آبرسانی مورد استفاده قرار می گیرد.

بیشترین و معمول ترین استفاده از پمپ سطحی کاربری ساختمانی این دسته پمپ برای تامین و افزایش افت فشار آب در ساختمان های مسکونی می باشد .از انواع پمپ سطحی خانگی می توان به پمپ های بشقابی، جتی، تک پروانه و دو پروانه اشاره کرد. پمپ بشقابی خانگی و جتی در مصارف ساختمامی کاربری بسیار وسیعی دارند و در سیستم های آبرسانی آپارتمان های مسکونی، فشار آب را برای طبقات بالای آپارتمان تامین می نمایند.

پمپ جتی نیز کاربری بسیار فراوان در تامین فشار آب و افزایش فشار در کاربری های شهری و خانگی و آپارتمانی دارد. به لحاظ تکنولوژی و نوع طراحی این دو پمپ دارای تفاوت هایی می باشند اما هد و دبی این دو پمپ معمولا نوع کاربری آن را تعیین می نماید.در مورد خصوصیات، ویژگی های خاص و سایر موارد در برند های موجود و در بخش مطالب توضیحات کاکلی در این خصوص ارائه شده است.

2. الکتروپمپ کفکش

پمپهای سطحی قابلیت غوطه وری ندارند و نمی توانند در حالت مستغرق مورد استفاده قرار گیرند از این رو پمپ کفکش تولید شد.پمپ کفکش برای تخلیه و جابجایی مایعات و آب های تمیز و آلوده در مصارف صنعتی و بیشتر کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. این دسته از الکتروپمپ در انتهای استخر، حوضچه های آب تجمع شده، برکه های آب و چاه های آب قرار گرفته، آب را مکش نموده و به محیطی دیگر انتقال می دهند.

از نام این پمپ پیداست که که معمولا در کف قرار گرفته و از محفظه پایینی آب را مکش نموده و با پروانه موجود در محفظه پمپ، پس از افزایش فشار سطحی، مایعات با با فشار بی بیرون پمپاژ می‌نماید.الکتروپمپ کفکش از طریق لوله و یا شلنگ که به خروجی پمپ متصل می گردد توانایی انتقال آب را خواهند داشت.

اما در پمپ کفکش، محدودیت هد یا ارتفاع وجود دارد که این دسته از پمپ ها معمولا هدی از 15 تا نهایتا 80 یا 90 متر را پوشش می دهند.این هد به این معنی است که پمپ کفکش 60 متر می تواند آب یک چاه 60 متری را مکش نموده و با یک شلنگ در سطح زمین جابجا نماید.

3. الکتروپمپ شناور

الکتروپمپ شناور به لحاظ تکنولوژی به مجموعه ای از یک یا پند پمپ سانتریفیوژی که به صورت طبقاتی به یکدیگر متصل شده اند تشکیل شده است.موتور پمپ شناور به عنوان محرک آب را به داخل محفظه های پمپ های سانتریفیوژی وارد نموده و با چرخش افزایش فشار پمپاژ را انجام می‌دهد.

در نوع پمپ شناور، پمپ در انتهای چاه قرار نمی گیرد و می توان شناور را به صورت مستغرق در چاه در نیمه آب قرار داد تا عملیات مکش را انجام دهد. اما در الکتروپمپ شناور محدودیت ارتفاع یا هد وجود ندارد و پمپ شناور توانایی پماژ فشار آب را تا ارتفاع خیلی بالا را نیز دارد. الکتروپمپ شناور معمولا بر اساس قطر دهانه یا خروجی پمپ شناسایی می شوند که در انواع 1 اینچ، دو اینچ و 3 و 4 و یا 6 اینچ ساخته شده اند . یکی از برترین تولید کنندگان پمپ شناور در در دنیا، شرکت ایتالیایی پنتاکس می باشد که تنوع محصولات آن بسیار زیاد می باشد.

4. الکتروپمپ ضد اسید

پمپ ضد اسید نیز یکی از انواع پمپ سانترفیوژی می باشد که قطعات بدنه پمپ، پروانه و شافت و خروجی از موادی بسیار مقاوم در برابر مایعات اسیدی ساخته شده است.کاربری اصلی این دسته پمپ در صنایع می باشد و برای انتقال مایعات اسیدی که قابلیت خوردنگی فراوانی دارند مورد استفاده قرار می گیرد.

5. الکترو پمپ روغن داغ

الکتروپمپ روغن داغ به دلیل غلظت روغن و سفتی آن دارای ویژگی خاص برای انتقال و جابجایی دارد. در پمپ های روغن داغ جنس پروانه دارای استحکام و دوام بالاتری نسبت به پمپ های مایعات مورد استفاده می باشد.

به عنوان مثال برای جابجایی آب تمیز در موارد مسکونی حتما می‌بایست از پمپ با پروانه استیل یا برنز استفاده نمود. این جنس از پروانه به دلیل جلوگیری از تولید باکتری و میکروب در آب مصرفی استفاده می‌شود. یا در مورد انتقال اسید از پمپ هایی با آلیاژ خاص به منظور جلوگیری از خوردگی به هنگام انتقال استفاده میشود. در مورد مواردی که نیاز به انتقال مایعات غلیط همچون روغن وجود دارد، از پمپ‌های دنده‌ای استفاده می‌شود.

رایج ترین روش های راه‌اندازی الکتروپمپ‌ها

1. روش مستقیم: ساده‌ترین روش راه‌اندازی الکتروپمپ می باشد و ساختمان ابتدایی و ساده ای دارد که عیب‌یابی آن را ساده و راحت کرده است. در ضمن عیب یابی آن، هزینه‌های کمتری نیز دارد.
2. روش سافت استارتر: ایراد بزرگ‌ این روش، این است که چپگرد و راستگرد نداشته و برای داشتن آنها می بایست از دو کنتاکتور جدا استفاده کرد. لذا در صورتی که هدف،کسب گشتاور بالا می باشد، می بایست از روش سافت استارتر  صرف نظر کرد. دلیل آن نیز این است که ولتاژ راه‌اندازی در ثانیه‌های اول کم می باشد و توان کافی برای راه‌اندازی اولیه را ندارد.  این روش را میتوان برای پمپ و فن  پیشنهاد داد، چرا که احتیاج به گشتاور اولیه کمی در هنگام راه اندازی هستند.
3. روش دو ضرب یا ستاره مثلث: در روش راه‌اندازی با روش تک ضرب یا مستقیم،به یکباره جریان زیادی از شبکه گرفته و گشتاور راه‌اندازی بالایی را منتقل می کند و به تجهیزات دیگر آسیب می‌زند؛ لذا در صورتی که بتوان کاری کرد که جریان راه‌اندازی کنترل شود، مزیت بسیار بزرگی ایجادشده و هزینه‌های بهره‌برداری کاهش خواهد یافت.
4. روش ستاره: در این روش،با کاهش ولتاژ جریان راه‌اندازی و گشتاور را کاهش می‌دهند. از معایب این روش، به راه اندازی کم آن، زیر بار قدرت می توان اشاره نمود و می بایست بدون بار استارت شود. جهت راه‌اندازی دو عدد کابل لازم است و ۳ عدد کنتاکتور برای استارت و استاپ در حالت معمولی. و همچنین جهت چپگرد و راستگرد ۵ عدد کنتاکتور احتیاج است. پس می توان نتیجه گرفت که در این حالت، قیمت الکتروپمپ بالا می رود.
5. روش اینورتری یا درایو: بهترین روش برای راه‌ اندازی الکتروپمپ این روش می باشد. در واقع AC درایو یا اینورتر، دور موتور را کنترل کرده از موتور حفاظت می کند.در این روش، برای چپگرد و راستگرد موتور احتیاجی به کنتاکتور نیست . در ضمن مصرف برق نیز کاهش می یابد. اینورتر، دارای گشتاور راه‌اندازی نسبتاً بالایی است یعنی در کمترین دور، بیشتری قدرت دارد. این روش با وجود مزایای فوق العاده خوبی که دارد، قیمت راه اندازی با این روش، بسیار بالا می باشد.